Hoeden

Informatie over hoeden

Hoed

Een hoed is soort hoofddeksel. Een hoed heeft vaak, maar niet noodzakelijkerwijs, een rand. Zowel mannen als vrouwen kunnen een hoed dragen, de hoed voor vrouwen is doorgaans kleuriger en gevarieerder van vorm. Een hoed kan gedragen worden

• als bescherming tegen weersomstandigheden,
• als versiering,
• als kenmerk van een groepsidentiteit en
• om een bepaalde stand aan te duiden.

Religieus gebruik

In de Rooms-katholieke Kerk is het nog steeds gebruikelijk dat vrouwen hun hoed ophouden tijdens het misbezoek, maar mannen hun hoed afnemen. In vele oude kerken kan men dit gebruik terugzien aan het verschil in de vorm van de banken voor mannen en vrouwen. Ook in bevindelijk gereformeerde kerken worden vrouwen nog steeds verzocht het Huis Gods te betreden met een hoofddeksel op. Dit omdat een vrouw een macht op haar hoofd dient te hebben.

Gebruik in het staatsrecht

In veel steden was het gebruikelijk om met behulp van een speciaal daarvoor vervaardigde " keurhoed" en een aantal zwarte en witte bonen burgemeesters en andere functionarissen aan te wijzen. In Groningen zijn keurhoed en bonen bewaard gebleven. Zij zijn in bruikleen gegeven aan het Groninger Museum. In veel Britse en Schotse plechtigheden spelen hoeden, die op- en afgezet worden of juist worden opgehouden een grote rol. De driekantige hoed van de baronnen wordt nog steeds gedragen door de leden van de rekenkamer en de "Queens remembrancer", de functionaris die de feodale schattingen int waarop de Britse kroon recht heeft.

De hoed in de heraldiek

In de heraldiek komen hoeden vooral in Duitse wapenschilden voor. Een bekend voorbeeld is het wapen van de graven Holtrop waarin een rode muts met omgeslagen bontrand als helmteken is afgebeeld. Als teken van hun rang droegen de keurvorsten van Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie een hoed. Deze keurhoed (Duits: "Kürhut") was van rood fluweel en met bont gevoerd. De hoed onderscheidt zich van een koningskroon omdat er geen diadeem is. Deze kroon staat ook in de wapens afgebeeld. Duitse vorsten dragen een vorstenhoed (Duits: "Fürstenhut"). Duitse Hertogen dragen een hertogshoed, een hoed van rood fluweel met een omgeslagen rand van bont. Deze hoed is, als ware het een kroon, ook versierd met beugels en een rijksappel. Voor 1795 voerden de prinsen in de Zuidelijke Nederlanden ook prinsenhoeden. Ook een aantal Italiaanse prinsen wier titels van Duitse herkomst zijn draagt prinsenhoeden. In de kerkelijke heraldiek heeft iedere priester recht op een hoed met een bepaald aantal kwasten. Kardinalen dragen als teken van hun rang een rode hoed met een brede rand.

Jodendom

In het jodendom moeten de mannen hun hoofd bedekt houden uit eerbied voor God (vanaf twee meter afstand van het bed en niet bij het douchen of baden). Joden dragen daarom buiten vaak een hoed, in plaats van (of over) een keppel die binnenshuis gedragen wordt. Ook bij het bezoeken van een sjoel (synagoge) en een Joodse begraafplaats worden Joden en ook andere volwassen mannelijke bezoekers verondersteld een hoed of keppel te dragen.

Engeland

In Engeland droeg een echte gentleman in het verleden meestal een hoed.

Statussymbool

In Engeland dragen de vrouwen op "Hatting day" tijdens de paardenraces van Ascot in officieuze onderlinge competitie de meest extravagante hoeden. De oorspronkelijke functie van de hoed, het bedekken van het hoofd, raakt hierbij geheel op de achtergrond. Een hoofddecoratie die het hoofd niet bedekt wordt een fascinator genoemd. Een Nederlandse, maar minder extravagante competitie vindt plaats op Prinsjesdag, als koningin Beatrix, een bekend hoedenliefhebster, en vrouwelijke leden van de Staten-Generaal met hoeden pronken. In het verleden gold het als onbeleefd om een opvallender of grotere hoed dan de koningin en de prinsessen te dragen.

Diverse modellen

• Bolhoed: Een bolhoed is een van oorsprong Brits hoofddeksel. De naam van deze hoed is afgeleid van de vorm.
• Dophoed
• Driekantige hoed
• Gleufhoed
• Hoge hoed: De hoge hoed (ook wel hogehoed) is een van oorsprong Engelse hoed, die gedragen werd door de hogere klassen.
• Nón lá: Nón lá is een traditionele hoed uit Zuidoost-Azië en Oost-Azië. Met name in Cambodja, Vietnam, China en Japan. Een nón lá is kegelvormig. Hij wordt meestal op het hoofd gehouden door een zijden koord onder de kin.
• Nón quai thao: Nón quai thao (Nederlands: hoed met ruwe handvatten) of nón ba t?m (Nederlands: grote hoed) is een soort hoed welke gedragen wordt door dames uit het noorden van Vietnam voor dagelijks gebruik. De grootte van de hoed kan variëren maar is in diameter van 70 tot 80 centimeter. Aan de hoed hangt vaak een koord, om de hoed vast te houden. Links en rechts van het hoofd hangen twee versierselen. Net als de nón lá wordt de hoed gemaakt van riet.
• Panama: Een panamahoed is de benaming van een specifieke hoed. Panamahoeden worden gemaakt van gevlochten bladeren van de Carludovica palmata.
• Porkpie: Variante van de Fedora
• Sombrero: De sombrero is een type hoed afkomstig uit Latijns-Amerika, in het bijzonder uit Mexico.
• Strohoed of canotier: Een strohoed is een hoofddeksel dat vervaardigd is uit vlechtwerk van stro. Voordeel van een strohoed is dat deze heel licht is, en ook luchtig door de porositeit. Door een brede rand zorgt de strohoed voor schaduw. Ze is echter enkel geschikt om te dragen bij mooi weer.
• Steek: Een steek of punthoed is een hoofddeksel waarvan de rand aan weerszijden of op drie plaatsen is opgeslagen. Hij wordt thans nog gedragen door de kerkbaljuw van sommige rooms-katholieke kerken en maakte vroeger vaak deel uit van het militaire uniform.
• Stetson: Stetson is een Amerikaans cowboyhoed.

Hoeden video's