Een hovenier is iemand die zich beroepshalve met tuinen en andere groenobjecten bezighoudt. Hoveniersbedrijven kunnen in omvang variëren van eenmanszaak tot grote landelijk opererende bedrijven met honderden werknemers.
Tot de klanten van een hoveniersbedrijf behoren particulieren en instellingen zoals bedrijven, scholen en kerken die het groen om hun panden laten aanleggen en verzorgen. Steeds meer grote instellingen en overheden laten het werk aan hun groenvoorzieningen doen door dit soort gespecialiseerde bedrijven. Voorheen werd dit werk vaak in eigen beheer werd gedaan, bijvoorbeeld door een gemeentelijke plantsoenendienst.
Tot de werkzaamheden van hoveniers kunnen behoren:
Opleidingen voor dit beroep bestaan aan bijna alle agrarische onderwijsinstellingen. Er zijn opleidingen van 1-jaar tot 4-jaar op MBO-niveau, en daarnaast meer gespecialiseerde opleidingen aan verschillende hogescholen en aan de universiteit Wageningen.
Er zijn hoveniersbedrijven die nauw samenwerken met instellingen voor gehandicapten, die meewerken in de bedrijven. Hiervoor krijgen hoveniers een vergoeding van de staat.
In sommige gevallen combineren hoveniers hun bedrijf met een tuincentrum of een boomkwekerij, maar ook wel met andere vormen van dienstverlening zoals gebouwenreiniging en dergelijke.