Een pannenkoek is een gerecht dat wordt gemaakt van bloem, ei en melk en een klein beetje zout en in een koekenpan met verhitte vetstof wordt gebakken. Hoewel tegenwoordig veelal bloem wordt gebruikt, werd een pannenkoek oorspronkelijk van half boekweitmeel en half bloem gebakken. Sommigen maken een kunst van het omdraaien van een pannenkoek en werpen de pannenkoek vanuit de pan omhoog om hem weer omgedraaid in de pan terug te vangen. Pannenkoeken worden vaak opgerold of opgeplooid gegeten met zoete of hartige vulling. Men kan ze zowel warm als koud eten.
In Nederland zijn restaurants gespecialiseerd in pannenkoeken. Daarbij zijn al of niet varende pannenkoekenboten. In die restaurants is er een grote keuze aan hartige en zoete pannenkoeken. Ook internationaal is er aandacht voor de pannenkoek als Nederlandse traditie. In Chicago (Verenigde Staten) bestaat het "pannenkoekencafe", een keten van twee filialen gespecialiseerd in traditionele Nederlandse pannenkoeken. IHOP (voorheen the International House of Pancakes) is een Amerikaanse ontbijtrestaurantketen die gespecialiseerd is in de Amerikaanse pannenkoekenvariant.
In Frankrijk en in het Franstalige deel van Zwitserland kent men crêperieën, pannenkoekenrestaurants die zijn gespecialiseerd in Franse crêpes.
Ook in de regio van Vancouver, in de provincie Brits-Columbia in Canada zijn er restaurants die pannenkoeken serveren, de keten noemt zich The Dutch Pannenkoeken House. Op Aruba bevindt zich eveneens een Nederlands pannenkoekenhuis