Mountainbike (Fiets Scooter Brommer)

Informatie over 334

Mountainbike

Een mountainbike of terreinfiets (letterlijk bergfiets), ook wel MTB of ATB (All Terrain Bicycle) genoemd, is een fiets gemaakt om offroad te rijden, op onverharde wegen of paden. Dit wordt mountainbiken genoemd. Mountainbikes hebben dikke banden met profiel voor comfort en extra grip. Vering, zowel voor als achter, is sinds medio negentiger jaren in gebruik, en sinds enkele jaren voldoende uitontwikkeld. De fietsen hebben gewoonlijk 559 mm, 584mm of 622mm wielen, voor kinderen en downhill bikes bestaan ook andere maten. De meeste mountainbikes hebben ofwel 20, 21, 24, 27 of 30 versnellingen. Sinds 2012 zijn er ook systemen met één tandwiel vooraan en 11 tandwielen achteraan.

Geschiedenis

De mountainbikesport is ontstaan in Californië, in de jaren zestig en zeventig. Mountainbikes bestonden destijds nog niet, ze werden door de berijders zelf in elkaar gezet. Het was pas in de late jaren zeventig en de vroege jaren tachtig dat fietsproducenten startten met de productie van mountainbikes met gebruik van lichtgewichtmaterialen. Gary Fisher wordt gezien als de eerste producent van de mountainbike in 1979. De modellen waren eigenlijk gewone wegfietsen met een breder frame en vork om bredere banden toe te laten. De sturen waren ook anders, ze waren recht en niet lichtjes gebogen zoals sturen op racefietsen. Ook waren sommige onderdelen rechtstreeks overgenomen van de BMX-fiets. De eerste massaal geproduceerde mountainbike werd geproduceerd door Specialized en had 18 versnellingen. Tot medio negentiger jaren van de vorige eeuw hadden mountainbikes een wegfietsstijl en -afmetingen. Omdat het mountainbiken populairder werd en er ook agressievere rijstijlen kwamen, kwamen er nieuwe modellen die sterker en beter waren en de passende afmetingen hadden om agressiever te kunnen rijden bijvoorbeeld over obstakels en ramps. De nieuwste modellen hebben of 20 of 30 versnellingen, 2 of 3 bladen voor en 10 tandwielen achter. De mountainbike wordt vooral gebruikt op ruig, heuvelachtig of moeilijk berijdbaar terrein, zoals ook voor wedstrijden langs de kustlijn. Voor extreem moeilijk terrein hebben mountainbikes zowel vering van voor- als van het achterwiel. Maar zelfs in de wedstrijden worden nog steeds veel mountainbikes met alleen voorvering gebruikt. In de pionierjaren hadden de mountainbikes een stijf (=ongeveerd) frame en geen voorvering. In het midden van de jaren negentig kregen mountainbikes voorvering. Dit ontlastte de armen van de fietser. De eerste hadden een veerweg van slechts 38-50 mm (3/2 tot 2 inch). De vroege veringen waren zwaar en bewogen op en neer terwijl de fietser trapte. Dit nam veel energie weg, vooral tijdens steile hellingen. Om dit te verhelpen werd vering ontworpen waarbij de hoeveelheid vering kan worden geregeld. Veel rijders schakelen de achtervering uit als ze hard fietsen of een steile helling beklimmen. Inmiddels hebben voorvorken minstens 100 mm (4 inch) veerweg. Het lijkt erop dat de veerweg verder zal toenemen, naar 120 en zelfs 150mm. De meer agressievere fietsen voor downhill en freeride hebben 200-230 mm (8-9 inch) veerweg. Veel rijders verkiezen toch een hardtailframe (dat wil zeggen alleen voorvering).

Ontwerpen

Mountainbikes kunnen in vier categorieën onderverdeeld worden:

• Rigid - geen vering
• Hardtail - voorvering in de vork, geen achtervering
• Softtail - voorvering in de vork, achtervering die werkt door buiging van de liggende achtervorken, maar ook wel voor fietsen met vering voor en achter.
• Dual, Full suspension ook wel fully genoemd - voorvering in de vork, achtervering/vering die werkt door het laten scharnieren van de liggende achtervorken om bushings of kogellagers.

Onderdelen en materialen

Banden De meeste mountainbikes hebben ETRTO 559 mm (VS: 26 inch)-wielen, toch hebben sommige modellen 507 mm-wielen (24 inch). Sinds enige jaren komen er steeds meer merken met mountainbikes met ETRTO 622 mm-wielen (vanwege de dikke banden wordt dit 29 inch genoemd). Volgens de standaard maatvoering (bepaald door de European Tyre and Rim Technical Organisation [1]) is dit 622 mm. Dit is dezelfde velgdiameter als de meeste racefietsen en hybride fietsen. Zeer recent hebben sommige wielfabrikanten de oude Franse maat 650B - ETRTO 584 mm - van stal gehaald. De banden komen in een variëteit van wijdte, van de standaardvorm 559 mm x 48 mm tot 53 mm (26 inch x 1,9 inch tot 2,1 inch), tot 60 mm en 76 mm (2,35 inch en 3 inch) populair bij de freerides en de downhills. Producenten maken een heel gamma van profielen om aan de uiteenlopende wensen te kunnen voldoen. Tussen de types zijn: gladde straatbanden, straatbanden met licht profiel, banden met lage of hoge noppen en sneeuwbanden. Normaal gesproken wordt in een buitenband een binnenband gebruikt. Banden waarbij (net als bij autobanden) geen binnenband meer nodig is, de zogenaamde tubelessbanden, worden echter steeds populairder. Deze banden hebben het voordeel dat er meer grip is, omdat er met een lagere spanning gereden kan worden zonder de kans op lekrijden (door snake-bites) te verhogen. Nadeel is op dit moment nog het (iets) hogere gewicht, en de hogere prijs van zowel wielen (speciale velg nodig) als banden. In toenemende mate wordt er bij tubeless banden een vloeistof op basis van latex via het ventiel in de band gespoten, die bij het ontstaan van een lek het gaatje onmiddellijk dicht en kan meteen verder worden gereden. Frame Voor een juiste werking, betrouwbaarheid en veiligheid is de keuze van het materiaal heel belangrijk. Een aluminium frame is licht, corrosiebestendig en gemakkelijk te bewerken. Stalen frames zijn in de regel zwaar en minder stijf dan aluminium, maar vanwege de grotere elasticiteitsmodulus is het met staal mogelijk een comfortabeler frame te maken dan met aluminium. Titanium frames zijn in de regel stijver dan stalen frames, en even comfortabel. Vaak worden titanium frames op maat gemaakt door zogenaamde boutique merken. Het grootste nadeel van titanium is de prijs. Aluminium is verreweg het meest gebruikte materiaal voor mountainbikes. Het is goedkoper dan staal en titanium, makkelijk te bewerken en met aluminium is het mogelijk vrij lichte frames te bouwen. Koolstofvezels, gelijmd met epoxyhars, beter bekend als carbon, wordt tegenwoordig gebruikt om erg lichte en stijve frames te maken voor de duurste mountainbikes. De grootste twee nadelen zijn de prijs en het onvermogen om puntbelastingen op te vangen, waardoor een carbon frame bij een val eerder dusdanig wordt beschadigd dat het onverantwoord is om ermee verder te rijden. In de wedstrijdsport weegt de winst door het veel lagere gewicht niet op tegen dit risico. Vering Het gebruik van vering is bevorderlijk voor:

• comfort van de rijder, wat de prestaties gunstig kan beïnvloeden omdat de fietser minder vermoeid raakt
• bescherming van het materiaal, in het bijzonder minder lekke banden
• bodemcontact van de banden, waardoor het sturen en remmen effectiever kan verlopen

• rendementsverlies: de demping verbruikt energie. Dit wordt tegenwoordig opgelost met een vergrendeling op de voorvering, die daardoor wordt uitgeschakeld.
• beïnvloeding van de rijeigenschappen: het meegeven van de vering maakt sturen en springen moeilijker voorspelbaar
• onderhoud: er kruipt vuil tussen de bewegende delen, waardoor de vering stroef gaat werken of olie of lucht verliest
• gewicht
• prijs
• variabele hoogte, waardoor het kettingblad gemakkelijker een obstakel raakt

Rijtechnieken

Voor het berijden van moeilijk begaanbaar terrein is het nodig om enkele technieken onder de knie te hebben. Deze worden uitgevoerd door een bepaalde krachteninteractie met de gebruiker. Sommige basistechnieken zijn makkelijk te leren. Bij het klimmen en dalen is een verplaatsing van het lichaam respectievelijk naar voren of achter nodig. Technieken als de stoppie, trackstand, fronthop en de wheelie vergen enige oefening. Voor het uitvoeren van de zogenaamde bunnyhop, drop-in en drop-off is ook oefening vereist.

Toertochten

In de herfst en winter worden door wielerverenigingen uit heel Nederland MTB-toertochten georganiseerd. Deze toertochten - ook wel veldritten genoemd - zijn vaak tegen relatief lage kosten al mee te rijden. De toertochten zijn voor de wielerverenigingen een goede manier om wat geld te verdienen voor hun andere activiteiten. Daarnaast zijn het mooie evenementen voor wielrenners, die in de winter vaak mountainbiken.

334 video's