Een accountantskantoor biedt zakelijke dienstverlening op het gebied van accountancy.
Sinds 1928 is het wettelijk voorgeschreven dat grote ondernemingen beschikken over een verklaring van een accountant over de juistheid en volledigheid van hun jaarrekening (al decennia lang geldt dit ook voor middelgrote ondernemingen). Dit is vastgelegd in artikel 393 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
In Nederland is het accountantsberoep geregeld in de Wet op het accountantsberoep, deze regeling betreft één regeling voor de twee soorten accountants die in Nederland opereren, registeraccountants (RA's) en accountants-administratieconsulenten. Voorheen was er een duidelijke scheiding tussen RA's en AA's, maar naast het feit dat een RA-accountant altijd een opleiding op WO niveau heeft een een AA ook op HBO niveau kan zijn opgeleid, maar sinds 1999 zijn de eisen voor beiden gelijk gesteld.
Er is verschil tussen een accountantskantoor en een accountantsorganisatie. Een accountantsorganisatie heeft een vergunning van het AFM om wettelijke controles uit te oefenen. De grootste accountantskantoren die in Nederland actief zijn (maar die internationaal opereren), zijn Deloitte, PwC, Ernst & Young, en KPMG. Bekende, puur op de nationale markt opererende kantoren zijn BDO, Flynth en Accon AVM. Zij bedienen veelal het grotere MKB (MKB+). Regionale en lokale kleinere kantoren bedienen het kleinere MKB en vrije beroepsbeoefenaars zoals (tand)artsen en advocaten.
In de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) is het toezicht op accountants nader geregeld, waarbij, naast de eisen die aan accountants worden gesteld, ook de organisatie zelf aan bepaalde kwaliteitsnormen dient te voldoen. Voor wettelijke controles hebben accountantsorganisaties voortaan een vergunning nodig. Uitgifte hiervan en het toezicht komen te liggen bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Dienstverlening
Accountantskantoren hebben naast accountants ook vaak fiscalisten in dienst. Het opmaken van de belastingaangifte ligt in het verlengde van de jaarrekening. In het verleden bestonden veel grote accountantskantoren uit een afdeling met administratieve dienstverlening, een controletak en een adviesbureau/advies-afdeling.
Door de verscherpte tegenstrijdig-belangwetgeving (tegenstrijdigheid is mogelijk aangezien hetzelfde bedrijf dat een onderneming adviseert, ook de controle over de boeken uitvoert) komt dit tegenwoordig niet meer voor. Ook de consultancy-tak is door de grote bedrijven afgestoten.
Behalve jaarrekeningen controleert een accountantskantoor ook andere (financiële) rapportages waarin verantwoording over iets wordt afgelegd, bijvoorbeeld een milieuverslag of een subsidieafrekening.
