Een timmerfabriek is een fabriek waar houten producten worden vervaardigd. Deze worden voornamelijk voor bouwwerken gebruikt.
Tot de producten die door deze bedrijven worden vervaardigd behoren: kozijnen, ramen en deuren, lijstwerken, puien, trappen, hekken, tuinhuisjes, gevelvullende elementen en houtskeletbouwelementen. Ook bestaan er timmerfabrieken die gespecialiseerd zijn in de restauratie van houten huizen of houten onderdelen van huizen en villa's.
Sommige timmerfabrieken bedrijven zijn gespecialiseerd in één der producten, terwijl andere bedrijven meerdere specialisaties in huis hebben.
Geschiedenis
Timmerwerkplaatsen zijn al zeer oud. Scheepswerven en molenwerven zijn voorbeelden van vroege industrialisatie, waarbij het timmerwerk een grote rol speelde. Bij de bouw werden timmerwerkzaamheden aanvankelijk vaak op locatie uitgevoerd door timmerlieden. Eén van de eerste timmerfabrieken werd opgezet door Thomas Cubitt te Londen. Het was een projectontwikkelaar die onder meer de wijken Pimlico en Belgravia liet bouwen. Omstreeks 1850 liet hij de daartoe benodigde timmerwerken in eigen werkplaatsen vervaardigen.
In Nederland werden in de tweede helft van de 19e eeuw diverse (stoom-)timmerfabrieken opgericht. Eén der eerste was die van Gebr. van Malsen, een grote stoomtimmerfabriek die in 1868 werd opgericht aan de Frederikstraat te Den Haag. Oprichter F.H. van Malsen was timmerman, aannemer en architect en ook hij maakte in zijn fabrieken onderdelen voor de bouw. Daarnaast werden ook carton-pierre, parketvloeren, schooltafels deuren en lijsten vervaardigd. Hiernaast moet Timmerfabriek "De Zwaluw" worden genoemd, die eind 19e eeuw in Den Helder actief was.
In 1912 telde Nederland reeds 85 timmerfabrieken.
Proces
Timmerfabrieken gebruiken als grondstof gewoonlijk houten planken en platen. Bewerkingen worden gewoonlijk machinaal doorgevoerd, soms met computergestuurde machines. Daarnaast vinden ook handmatige bewerkingen plaats.
Voor het vervaardigen van kozijnen, bijvoorbeeld, zijn de volgende bewerkingen vereist:
- ruw inkorten van hout
- schaven van het hout
- kopse kanten voorzien van pen-en-gat verbindingen
- profileren van het hout
- opsluiten van de kozijnen
- spuiten van de kozijnen
- afmonteren en eventueel glas plaatsen
- verzendklaar maken
Het klassieke timmerwerk, waarbij draadnagels worden gehanteerd, is in het algemeen vervangen door het verlijmen, en soms nieten, van de verbindingen.
De timmerindustrie werkt met een groot aantal keurmerken om de kwaliteit van de elementen te waarborgen. In Nederland is bijvoorbeeld KOMO-keur een bekend keurmerk.
Timmerfabrieken behoren gewoonlijk tot het midden- en kleinbedrijf, en hebben meestal hooguit enkele tientallen medewerkers. Er bestaan er zeer vele van. In Nederland zijn timmerfabrieken georganiseerd in de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT), waarbij ongeveer 250 timmerfabrieken zijn aangesloten.
